Državna regulatorna agencija za radijacijsku i nuklearnu sigurnost je u prošloj godini za plate i naknade zaposlenih izdvojila 575.828 KM a za mjerenja radioaktivnosti, što je njihova primarna zadaća, tek 60.000 KM!
Autor: Maida Varga, dipl. ing. hem. teh.
Radiološki incident u Sarajevu, za koji se saznalo nedavno i to zahvaljujući medijima, zapravo se desio u decembru 2019. godine tokom početka radova na jednom od objekata bivše tvornice Energoinvesta u naselju Stup, a došlo je do kontaminacije u objektu radioaktivnim materijalom cezijem Cs – 137. Tako se navodi u saopštenju za javnost Državne regulatorne agencije za radijacijsku i nuklearnu sigurnost (DRARNS) o ovom radiološkom incidentu, objavljenom tek 4. septemra 2020. godine.
Zadaća Agencije je mjerenje tokom cijele godine
Prema dostupnim informacijama incident se klasifikuje kao NIVO-1, prema INES – ovoj skali za razvrstavanje nuklearnih i radioloških događaja.
Cezij 137 (Cs-137) je radioaktivni izotop cezija koji nastaje nuklearnom fisijom radioaktivnih materijala kao što su uranijum i plutonijum.
Pravilnikom o monitoringu radioaktivnosti u okolišu je definirano da se radi stalno mjerenje ambijentalne brzine doze u zraku, mjerenje nivoa radionuklida (radioaktivni element) u padavinama, površinskoj vodi, vodi za piće, tlu, hrani, hrani za stoku, te mjerenje na planiranim lokacijama za uzorkovanja u toku cijele godine.
Prema revizorskom izvještaju DRARNS – a za 2019. godinu, za obavezna mjerenja odobreno je samo 60.000 KM što je, kako navode revizori, dovoljno za realizaciju samo 40 % propisanih aktivnosti predviđenih Pravilnikom. Za realizaciju svih aktivnosti potrebno je 150.000 KM.
S obzirom na to da se ne radi samo o zakonskoj obavezi, nego prvenstveno o zadaći Agencije da zaštiti stanovništvo i životnu sredinu, nerealiziranjem primarnog posla dovodi se u opasnost zdravlje ljudi i narušava prirodna ravnoteža.
Usporedbe radi, koliko se važnosti primarnim aktivnostima pridaje u Agenciji, treba reći da su u odnosu na neznatan iznos planiran za mjerenja, ukupni rashodi DRARNS-a u 2019. godini iznosili 854.158 KM.
Od toga je za bruto plaće potrošeno 520.446 KM a za naknade troškova zaposlenih 55.382KM.
Megafon.ba
1 komentar
Mjerenje radioaktivnosti uopšte nije njihov posao.
https://www.paragraf.ba/propisi/bih/zakon-o-radijacionoj-i-nuklearnoj-bezbjednosti-u-bosni-i-hercegovini.html
Agencija ima ovlašćenja da:
a) definiše politiku u oblasti radijacione i nuklearne bezbjednosti, principe bezbjednosti i odgovarajuće kriterijume kao bazu za svoje regulatorne akcije;
b) priprema i donosi propise i uputstva na kojima se zasnivaju njene regulatorne akcije;
c) definiše ekspozicije zračenju koje se isključuju iz okvira propisa na osnovu toga što ne podliježu regulatornoj kontroli;
d) ustanovljava i implementira postupke za notifikaciju, autorizaciju, inspekciju i prisilno sprovođenje regulatornih zahtjeva;
e) zahtijeva da svaki operater sprovodi procjenu bezbjednosti;
f) ulazi u svako doba u prostor ili objekat radi obavljanja državne inspekcije bezbjednosti izvora zračenja;
g) izdaje, dopunjava, suspenduje ili oduzima i postavlja uslove autorizacije za uvoz, izvoz, proizvodnju, nabavku, prijem, posjedovanje, skladištenje, korišćenje, provoz, transport, održavanje, reciklažu i konačno odlaganje, kao i svaku drugu aktivnost u vezi sa izvorima jonizujućeg zračenja;
h) izdaje, dopunjava, suspenduje ili oduzima odobrenje tehničkim servisima za zaštitu od zračenja;
i) utvrđuje isključenja i izuzeća u vezi sa posjedovanjem i korišćenjem izvora zračenja i o tome izdaje odgovarajući dokument;
j) preduzima odgovarajuće mjere u slučaju radiološkog vanrednog događaja i nuklearnog udesa;
k) uspostavlja i održava Državni registar izvora jonizujućeg zračenja i lica izloženih jonizujućem zračenju, kao i izdatih dozvola;
l) sarađuje sa drugim tijelima uprave i drugim institucijama u odnosu na sadržaj rada Agencije;
m) ustanovljava odgovarajuće metode širenja javnih informacija o pitanjima jonizujućeg zračenja;
n) utvrđuje predlog iznosa taksi za izdavanje autorizacije, odnosno odobrenja, te se stara o naplati takse;
o) sarađuje sa drugim državama, Međunarodnom agencijom za atomsku energiju (IAEA) i drugim relevantnim međunarodnim organizacijama;
p) državni je partner Međunarodnoj agenciji za atomsku energiju;
r) zastupa Bosnu i Hercegovinu na međunarodnom nivou o pitanjima iz oblasti radijacione i nuklearne bezbjednosti;
s) preduzima potrebne mjere za bezbjednost radioaktivnih i nuklearnih materijala, u saradnji sa relevantnim državnim agencijama, i da traži od drugih nadležnih organa da vrše praćenje unutar države i na potrebnim kontrolnim mjestima, s ciljem otkrivanja izvora koji nisu pod regulatornom kontrolom;
t) da bude spremna da pomaže u hitnim situacijama i reaguje u skladu sa državnim akcionim planom u hitnim situacijama;
u) utvrđuje zvanične aranžmane sa drugim relevantnim agencijama uključenim u regulatorni proces;
v) daje mišljenja i preporuke za pristupanje međunarodnim konvencijama, kao i preporuke za usvajanje drugih međunarodnih dokumenata u oblasti radijacione i nuklearne bezbjednosti;
z) sprovodi obaveze koje je Bosna i Hercegovina preuzela prema međunarodnim konvencijama i bilateralnim sporazumima, a odnose se na radijacionu i nuklearnu bezbjednost i primjenu mjera zaštite u svrhu neširenja nuklearnog oružja.
Napomena:
Svi komentari se prethodno moraju odobriti od strane administratora prije nego budu vidljivi na portalu. Megafon se ograđuje od stavova i mišljenja iznesenih u komentarima postavljenih na našim stranicama. Svi stavovi i mišljenja komentatora odražavaju stavove i mišljenja isključivo onih koji ih postavljaju. Redakcija Megafona je u slučaju komentara koji izazivaju rasnu, nacionalnu ili vjersku mržnju, te potiču na nasilje dužna obavijestiti nadležne organe o takvom pristiglom komentaru.